ISO 13018, znana również jako PN-EN ISO 13018, to norma międzynarodowa określająca ogólne zasady przeprowadzania badań wizualnych w kontekście technik badań nieniszczących (NDT). Badania wizualne są jedną z najprostszych, a jednocześnie kluczowych metod oceny jakości i zgodności produktów z wymaganiami technicznymi. W tym artykule przyjrzymy się szczegółowo tej normie, jej zastosowaniom oraz korzyściom wynikającym z jej wdrożenia.
Czym jest ISO 13018?
ISO 13018 definiuje zasady prowadzenia badań wizualnych zarówno w sposób bezpośredni, jak i zdalny. Badania te mają na celu ocenę takich parametrów jak:
-
Stan powierzchni badanego elementu,
-
Dopasowanie powierzchni stykowych,
-
Kształt elementu,
Norma nie obejmuje działań związanych z innymi metodami badań niszczących lub nieniszczących. Jej głównym celem jest zapewnienie spójności i wysokiej jakości wyników w procesie oceny wizualnej.
Podstawowe zasady badań wizualnych według ISO 13018
1. Dokumentacja przed badaniem
Przed przystąpieniem do badań konieczne jest sporządzenie szczegółowej instrukcji, która uwzględnia:
-
Obiekt badany, jego geometrię i dostępność,
-
Zakres badania,
-
Techniki i sekwencje badania,
-
Wymagania dotyczące oświetlenia,
-
Kryteria akceptacji wyników.
2. Rodzaje badań wizualnych
Norma rozróżnia dwa główne typy badań:
-
Bezpośrednie badania wizualne – gdy obserwator ma nieprzerwaną optyczną ścieżkę do badanego obszaru. Mogą być wspierane przez narzędzia takie jak lupy czy endoskopy.
-
Zdalne badania wizualne – gdy dostęp do badanego obszaru jest ograniczony, stosuje się urządzenia takie jak kamery, systemy wideo czy roboty.
3. Wymagania dla personelu
Osoby przeprowadzające badania muszą posiadać odpowiednie kwalifikacje zgodne z normami, takimi jak EN ISO 9712, dotyczącymi certyfikacji personelu NDT. Dodatkowo ich wzrok powinien być regularnie kontrolowany (co najmniej raz na 12 miesięcy).
4. Ocena wyników
Wyniki badań są oceniane na podstawie wcześniej ustalonych kryteriów akceptacji, które mogą być określone w normach produktowych lub kontraktach.
Zastosowania normy ISO 13018
Badania wizualne według PN-EN ISO 13018 znajdują zastosowanie w wielu branżach przemysłowych:
-
Energetyka – inspekcja rur i zbiorników ciśnieniowych,
-
Lotnictwo – kontrola elementów konstrukcyjnych samolotów,
-
Budownictwo – ocena spoin w konstrukcjach stalowych,
-
Transport kolejowy – sprawdzanie jakości elementów pojazdów szynowych.
Dzięki swojej uniwersalności norma pozwala na ocenę zarówno prostych elementów, jak i skomplikowanych struktur.
Jak Navitest wspiera stosowanie normy PN-EN ISO 13018?
Laboratorium Navitest specjalizuje się w wielu metodach badań nieniszczących (NDT), w tym w badaniach wizualnych zgodnych z normą PN-EN ISO 13018. Firma oferuje:
-
Kompleksowe szkolenia dla personelu w zakresie stosowania normy,
-
Profesjonalny sprzęt do badań bezpośrednich i zdalnych (np. endoskopy, systemy wideo),
-
Usługi audytu i certyfikacji procesów zgodnie z wymaganiami normy.
Dzięki doświadczeniu zespołu Navitest przedsiębiorstwa mogą skutecznie wdrożyć wymagania normy i podnieść jakość swoich produktów.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
1. Czy norma PN-EN ISO 13018 dotyczy tylko spoin?
Nie, norma obejmuje wszystkie elementy wymagające oceny wizualnej, nie tylko spoiny.
2. Jakie są minimalne wymagania dotyczące oświetlenia podczas badań?
Minimalne natężenie światła wynosi 160 lx dla ogólnych badań wizualnych i rekomendowane 500 lx dla szczegółowych.
3. Czy Navitest oferuje wsparcie techniczne przy wdrażaniu normy?
Tak, Navitest zapewnia pełne wsparcie techniczne oraz szkolenia dostosowane do potrzeb klienta.
ISO 13018 to norma dla firm wykorzystujących badania wizualne jako część procesu kontroli jakości. Dzięki niej możliwe jest osiągnięcie wysokich standardów bezpieczeństwa i niezawodności produktów. Współpraca z ekspertami Navitest pozwala na efektywne wdrożenie wymagań normy oraz optymalizację procesów inspekcyjnych.