ISO 10042 stanowi międzynarodowy standard określający poziomy jakości złączy spawanych w aluminium i jego stopach. Ta fundamentalna norma znajduje szerokie zastosowanie w przemyśle spawalniczym na całym świecie.
Charakterystyka normy
Dokument obejmuje złącza spawane łukowo w elementach o grubości powyżej 0,5 mm, definiując trzy poziomy jakości oznaczone symbolami B, C i D. Poziom B odpowiada najwyższym wymaganiom dotyczącym gotowej spoiny przywołanym przez normę ISO 10042. Norma znajduje zastosowanie przy wszystkich rodzajach spoin, niezależnie od pozycji spawania.
Procesy spawalnicze
Norma odnosi się m.i. do następujących metod spawania:
-
Spawanie metodą MIG (Metal Inert Gas)
-
Spawanie metodą TIG (Tungsten Inert Gas)
-
Spawanie plazmowe
Kryteria oceny niezgodności
Ocena jakości złączy spawanych z aluminium opiera się na szczegółowej analizie niezgodności spawalniczych. System klasyfikacji uwzględnia trzy grupy (niezgodności zewnętrzne, niezgodności wewnętrzne i niezgodności kształtu), a w nich między innymi:
-
Pęknięcia powierzchniowe
-
Braki przetopu
-
Nadlewy i wklęśnięcia lica
-
Przyklejenia
Zastosowania przemysłowe
Norma ISO 10042 znajduje praktyczne zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu, szczególnie w:
-
Konstrukcjach spawanych
-
Zbiornikach ciśnieniowych
-
Elementach pojazdów szynowych
-
Konstrukcjach offshore
Metody badań nieniszczących
Laboratorium NAVITEST wykorzystuje zaawansowane techniki badań nieniszczących do weryfikacji zgodności z normą ISO 10042:
-
Badania ultradźwiękowe (UT) - pozwalają na precyzyjną ocenę jakości złączy spawanych w elementach wykonanych ze stopów aluminium. Metoda ta umożliwia wykrycie wewnętrznych niezgodności spawalniczych bez konieczności niszczenia badanego elementu.
-
Radiografia cyfrowa (DR) - zapewnia dokładną wizualizację struktury wewnętrznej spoiny, umożliwiając wykrycie nawet najmniejszych niezgodności.
Kompetencje techniczne
NAVITEST dysponuje zaawansowanym sprzętem do badań nieniszczących, w tym systemami TOFD i Phased Array, które pozwalają na szczegółową analizę złączy spawanych zgodnie z wymaganiami normy ISO 10042. Laboratorium przeprowadza kompleksowe badania materiałów, spoin oraz złączy spawanych, zapewniając zgodność z międzynarodowymi standardami jakości.
Aspekty technologiczne
Norma wymaga szczególnej uwagi przy ocenie spoin w stopach aluminium ze względu na specyfikę materiału. Wymagania dotyczące mniejszych (bardziej rygorystycznych) wartości określonych w poziomie jakości B mogą obejmować dodatkowe procesy produkcyjne, takie jak szlifowanie czy obróbka TIG.
Znaczenie w systemie jakości
ISO 10042 stanowi kluczowy element systemu zapewnienia jakości w przemyśle spawalniczym. Norma ta jest regularnie aktualizowana - obecnie obowiązuje wersja z 2018 roku, która zastąpiła wcześniejsze wydanie z 2008 roku. Systematyczna weryfikacja i aktualizacja normy zapewnia jej aktualność względem najnowszych technologii spawalniczych.